Μάθε για τις ποικιλίες, τις κατηγορίες ποιότητας και τα μεγέθη των αβγών, δες ποια είναι καλύτερο να προτιμήσεις και με ποια κόλπα μπορείς να δεις αν είναι φρέσκα!
Στη χώρα μας λέγοντας «αβγό», χωρίς να προσδιορίζουμε από ποιο ζωικό οργανισμό προέρχεται, εννοούμε αποκλειστικά το νωπό (φρέσκο) αβγό από κότα. Εκτός όμως από αυτό, στην αγορά μπορείς να βρεις επίσης «κατεψυγμένα αβγά» αλλά και «προϊόντα αβγού», από τα οποία έχει απομακρυνθεί το κέλυφος και έχουν υποστεί επεξεργασία και παστερίωση, όπως «σκόνη πλήρους αβγού», «σκόνη κρόκου αβγού» «σκόνη λευκού του αβγού», καθώς και διάφορα μείγματα σε υγρή, κατεψυγμένη ή αφυδατωμένη μορφή.
Ποιες είναι οι ποικιλίες νωπών αβγών;
Ανάλογα με τις συνθήκες διαβίωσης και τη μέθοδο εκτροφής της κότας, υπάρχουν διάφορες ποικιλίες αβγών, όπως π.χ. συμβατικά, βιολογικά, ελεύθερης βοσκής, με ω-3 λιπαρά, κλιματικά ουδέτερα κ.ά. Η μέθοδος εκτροφής αναγράφεται υποχρεωτικά στη διατροφική ετικέτα των συσκευασμένων αβγών.
Οι κωδικοί ταυτοποίησης μεθόδου εκτροφής. Ξέρεις τι σημαίνουν;
[box type=”note” ]Κωδικός:
* 0 = βιολογικής γεωργίας
* 1= ελευθέρας βοσκής
* 2= αχυρώνα
* 3= Κλωβοί
Ο κωδικός ΙSO ταυτοποιεί το κράτος μέλος στο οποίο βρίσκεται η μονάδα παραγωγής «GR» και ο αριθμός στο τέλος είναι αυτός που δίνεται από την αρμόδια υπηρεσία (Νομαρχία) σε κάθε μονάδα παραγωγής. Κωδικός νομαρχίας και κωδικός παραγωγού.[/box]
Υπάρχουν πιστοποιήσεις;
Αβγά που προέρχονται από κότες με ειδικό τρόπο εκτροφής/παραγωγής, π.χ. «βιολογικής γεωργίας», ή με ιδιαίτερη σύνθεση της τροφής τους, π.χ. «από κότες ταϊσμένες μόνο με καλαμπόκι», πρέπει να φέρουν στη διατροφική τους ετικέτα το σήμα του αναγνωρισμένου φορέα που πιστοποιεί το συγκεκριμένο ισχυρισμό.
Ποιες είναι οι κατηγορίες ποιότητας;
Με βάση τις ποιοτικές προδιαγραφές που πληρούν, τα φρέσκα αβγά ταξινομούνται:
- στην κατηγορία Α, η οποία είναι η άριστη ποιότητα, είτε
- στην κατηγορία Β, η οποία είναι υποδεέστερη.
Στα αβγά κατηγορίας Α μπορεί να χρησιμοποιείται ως πρόσθετη ένδειξη ποιότητας η έκφραση «extra» ή «εξαιρετικά» ή «extra fresh» ή «εξαιρετικά φρέσκα» έως την ένατη ημέρα μετά την ωοτοκία. Η ημερομηνία ωοτοκίας και η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας των 9 ημερών αναγράφονται υποχρεωτικά στη συσκευασία.
Πρέπει να γνωρίζεις: Τα αβγά κατηγορίας Β διατίθενται κυρίως σε βιομηχανίες παρασκευής «προϊόντων αβγού», όπου υποβάλλονται σε παστερίωση και ειδική επεξεργασία.
Και τα αβγά έχουν το μέγεθός τους…
Τα αβγά της κατηγορίας Α χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες μεγεθών, ανάλογα με το βάρος τους. Το μέγεθος δηλώνεται στη συσκευασία με συγκεκριμένα γράμματα ή αντίστοιχους όρους ή και τα δύο.
| Ένδειξη | Βάρος αβγού | Χαρακτηρισμός μεγέθους |
| S | Μικρότερο των 53 γραμμ. | Μικρό |
| M | Ίσο ή μεγαλύτερο των 53 γραμμ. και μικρότερο των 63 γραμμ. | Μεσαίο |
| L | Ίσο ή μεγαλύτερο των 63 γραμμ. και μικρότερο των 73 γραμμ. | Μεγάλο |
| XL | Πάνω από 73 γραμμ. | Πολύ μεγάλο-γίγας |
Σημείο προσοχής: Εάν στην ίδια συσκευασία έχουν συσκευαστεί αβγά διαφορετικού μεγέθους, πρέπει να αναγράφεται ευκρινώς το ελάχιστο καθαρό βάρος των αβγών και η ένδειξη «Αβγά διαφόρων μεγεθών» ή αντίστοιχος όρος.
Ποια αβγά πρέπει να προτιμήσω;
Προτιμότερο τα συσκευασμένα αβγά, που πληρούν τις προδιαγραφές τυποποίησης και αναγράφουν τις απαραίτητες από τη νομοθεσία πληροφορίες, όπως κατηγορία αβγών, αριθμό αβγών στη συσκευασία, βάρος, ημερομηνία ανάλωσης, αριθμό ωοσκοπικού ελέγχου, όνομα και διεύθυνση παραγωγού. Τα στοιχεία αυτά εξασφαλίζουν την ιχνηλασιμότητα του προϊόντος και αποτελούν εγγύηση ποιότητας έναντι των «χύμα» αβγών, αμφιβόλου ή άγνωστης προέλευσης. Η κατάλληλη συσκευασία βοηθά επίσης στην προστασία και στην πιο ασφαλή μεταφορά του περιεχομένου, π.χ. στη μείωση του κινδύνου επιμόλυνσης των άλλων αβγών, εάν κάποιο ήδη μολυσμένο αβγό ραγίσει ή σπάσει.
Ράγισε, και τώρα;
Το κέλυφος του αβγού πρέπει να είναι απολύτως άθικτο, διότι οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μπορεί να περάσουν στο εσωτερικό του αβγού. Παρ’ όλα αυτά, εάν βρεις κάποιο ράγισμα και εφόσον το αβγό αυτό είναι φρέσκο και από ελεγχόμενη παραγωγή, μπορείς να το χρησιμοποιήσεις, αλλά μόνο σε φαγητά που μαγειρεύονται σε υψηλή θερμοκρασία.
Προσοχή! Αν κάποια αβγά σπάσουν κατά τη μεταφορά, πρέπει μόλις φτάσεις στο σπίτι να τα σπάσεις εντελώς και να τοποθετήσεις το περιεχόμενό τους σε καθαρό δοχείο με αεροστεγές καπάκι. Διατήρησέ τα στο ψυγείο το πολύ για 1-2 μέρες και καταναλώσέ τα μαγειρεμένα σε υψηλή θερμοκρασία.
Πώς θα τα συντηρήσω σωστά;
- Μετά την αγορά δεν πρέπει να τα πλύνεις, διότι η υγρασία ευνοεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών και επιταχύνει την αλλοίωσή τους. Αν είναι αναγκαίο, σκούπισέ τα με ελαφρώς νοτισμένο πανί.
- Τοποθέτησε τα αβγά μακριά από τρόφιμα και φαγητά με έντονες οσμές, στο ψηλότερο/ψυχρότερο ράφι του ψυγείου και όχι στο μεσαίο ή στα ράφια της πόρτας.
- Ως ημερομηνία λήξης των φρέσκων αβγών, οπότε και δεν πρέπει πλέον να καταναλώνονται, έχουν καθοριστεί οι 28 ημέρες από την ημερομηνία παραγωγής, όπως αναγράφεται στη συσκευασία.
Πόσο διατηρούνται στο ψυγείο;
- Αβγό ωμό, ολόκληρο, με ακέραιο το κέλυφός του: Μέχρι την ημερομηνία λήξης
- Ασπράδι αβγού ωμό: 2 έως 4 μέρες
- Κρόκος αβγού ωμός: 2 έως 4 μέρες
- Αβγό βρασμένο σφιχτά: 1 εβδομάδα με το κέλυφος, 1-2 μέρες καθαρισμένο
- Μαγειρεμένα φαγητά που περιέχουν αβγά: 2 έως 4 μέρες
Μπαίνουν στην κατάψυξη;
Για να διατηρήσεις τα ωμά ασπράδια στην κατάψυξη, πρέπει να τα διαχωρίσεις από τους κρόκους, να τα τοποθετήσεις ένα-ένα σε παγοκυψέλες χωρίς να τα αναμείξεις και όταν παγώσουν, να τα βάλεις όλα μαζί σε πλαστική σακούλα τροφίμων. Οι κρόκοι μπορούν να καταψυχθούν εάν τους προσθέσεις 1 κουταλάκι ζάχαρη ή 1 κουταλάκι αλάτι για κάθε 6 κρόκους και κατόπιν τους ανακατέψεις ελαφρώς (μην τους χτυπάς!).
Προσοχή! Μην καταψύχεις: αβγά με το κέλυφός τους, είτε ωμά είτε βρασμένα, κρόκους αβγών χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή αλατιού, μαρέγκα και σάλτσες που περιέχουν αβγό.
Πως θα καταλάβω αν είναι φρέσκο;
Ανακάλυψέ το με 3 τρόπους!
Τρόπος 1ος: Πιάνεις το αβγό με τον αντίχειρα και το δείκτη, το φέρνεις δίπλα στο αυτί σου και το κουνάς απαλά. Εάν δεν «νιώθεις» και δεν ακους καμία εσωτερική κίνηση, π.χ. τον κρόκο να κινείται, το αβγό είναι φρέσκο. Αντίθετα, από το παλιό αβγό θα ακούγονται διάφοροι ήχοι (π.χ. «τσακ-τσακ»), ένδειξη ότι ο κρόκος χτυπάει στα εσωτερικά τοιχώματα του αβγού.
Τρόπος 2ος: Γεμίζεις ένα μικρό δοχείο ή λεκάνη με κρύο και ελαφρά αλατισμένο νερό, βάζεις μέσα το αβγό και παρακολουθείς την πλευστότητά του. Εάν παραμείνει στον πάτο του δοχείου και σε οριζόντια θέση, τότε είναι πολύ φρέσκο. Το παλιότερο αβγό έχει την τάση να ανασηκώνει την πλατιά του άκρη, όσο περισσότερο την ανασηκώνει τόσο λιγότερο φρέσκο είναι, αλλά μπορείς να το καταναλώσεις εφόσον το έχεις συντηρήσει σωστά. Αν όμως το αβγό ανέβει όλο στην επιφάνεια και επιπλέει, τότε είναι μπαγιάτικο και πρέπει να το πετάξεις!
Τρόπος 3ος: Σπάς το αβγό σε επίπεδο πιάτο και παρατηρείς το ασπράδι του. Στο φρέσκο αβγό το ασπράδι μένει σφιχτό γύρω από τον κρόκο, με τον κρόκο να έχει το σχήμα τρούλου. Όσο λιγότερο φρέσκο είναι το αβγό τόσο το ασπράδι γίνεται πιο νερουλό και διαχέεται, ενώ το σχήμα του κρόκου γίνεται πιο επίπεδο.
Τέλεια βρασμένο αβγό; Κι όμως γίνεται!
- Μη βράζεις το αβγό κατευθείαν από το ψυγείο, γιατί θα σπάσει το κέλυφός του. Αφησέ το εκτός ψυγείου για περίπου 30 λεπτά ή, αν βιάζεσαι, μπορείς να το βουτήξεις το σε χλιαρό νερό.
- Ο σωστός χρόνος βρασμού του αβγού είναι 3 με 4 λεπτά, ανάλογα με το βάρος του. Εάν όμως πρόκειται να το κόψεις σε φέτες ή να το γεμίσεις, τότε χρειάζεται γύρω στα 10 λεπτά.
- Για να καταλάβεις εάν το αβγό έχει βράσει σφιχτά, τοποθετήσέ το πλαγιαστά στον πάγκο της κουζίνας ή στο τραπέζι και στριφογύρισέ το. Αν είναι σφιχτό, τότε θα στριφογυρίσει αρκετές φορές. Αν είναι εντελώς ωμό, δεν θα ολοκληρώσει ούτε μία περιστροφή.
- Το κέλυφος απομακρύνεται ευκολότερα, εάν μόλις βράσει το αβγό το βυθίσεις για 5 λεπτά σε κρύο νερό ή το κρυώσεις κάτω από τη βρύση με τρεχούμενο νερό.
Χρήσιμη γνώση: Η κατανάλωση ενός βραστού αβγού στο πρωινό γεύμα δημιουργεί πληρέστερη αίσθηση κορεσμού και για περισσότερη ώρα συγκριτικά με άλλα τρόφιμα.
[box type=”info” ]Και μια ακόμη συμβουλή!
Τα πολύ φρέσκα αβγά είναι καταλληλότερα για ποσέ (βρασμένα χωρίς το κέλυφος, σε υγρό όπως νερό, νερό και ξίδι) ή τηγάνισμα, ενώ τα λιγότερο φρέσκα για βραστά, σάλτσες, ζύμες και γενικά σε χρήσεις όπου η εμφάνιση δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο.[/box]
