Αν υπάρχει ένας τομέας στον οποίον οι περισσότεροι γονείς θέλουν το παιδί τους να βρίσκεται στον μέσο όρο (και όχι παραπάνω ή παρακάτω) αυτό είναι το βάρος. Το βάρος είναι από τα πρώτα ζητήματα που απασχολεί τόσο τους γονείς όσο και τους γιατρούς, πριν καν γεννηθεί το μωρό –πόσο μάλλον μετά την γέννησή του. Είναι λογικό, λοιπόν, να ανησυχεί κανείς όταν το μωρό του δεν βρίσκεται στα «φυσιολογικά» όρια βάρους. Τι είναι, όμως, φυσιολογικό και πότε υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το μέσο μωρό ζυγίζει κατά την γέννηση περί τα 3.400 κιλά, παρόλο που η διακύμανση του φυσιολογικού βρίσκεται μεταξύ των 2.490 και 4.500 κιλών. Αυτό σημαίνει ότι τόσο ζυγίζει περίπου το 95% των νεογέννητων.
Τι επηρεάζει το βάρος γέννησης του μωρού
–Η δική σας διατροφή και το βάρος σας, τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (αν είστε υπέρβαροι, μπορεί να αποκτήσετε ένα πιο βαρύ μωρό. Αν δεν τρέφεστε σωστά κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, το μωρό μπορεί να γεννηθεί πιο αδύνατο).
–Η προγεννητική σας υγεία, συμπεριλαμβανομένου του αν πίνετε, καπνίζετε ή έχετε διαβήτη.
-Το δικό σας βάρος γέννησης, αλλά και ζητήματα γενετικής (το μέγεθός σας όταν γεννηθήκατε αλλά και τώρα, σε συνδυασμό με το μέγεθος του συντρόφου σας τόσο όταν γεννήθηκε όσο και τώρα, παίζουν συνολικά τον ρόλο τους).
-Αν το μωρό σας είναι αγόρι ή κορίτσι (τα αγόρια τείνουν να είναι πιο βαριά).
-Αν αυτό είναι το πρώτο σας μωρό (τα πρώτα μωρά τείνουν να είναι μικρότερα από αυτά που ακολουθούν).
-Αν έχετε δίδυμα ή τρίδυμα (στις πολύδυμες κυήσεις τα μωρά τείνουν να γεννιούνται μικρότερα).
-Η φυλή του μωρού (τα λευκά μωρά είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα αφρο-αμερικανάκια ή τα ασιατάκια).
Η απώλεια βάρους στο νεογνό
Μην ανησυχήσετε όταν, φεύγοντας από το μαιευτήριο, μάθετε ότι το μωρό σας θα έχει χάσει περί το 5-10% του βάρους γέννησής του. Γιατί συμβαίνει αυτό; Απλά το νεογνό έχασε κάποια υγρά μετά τον τοκετό, το οποίο είναι απολύτως φυσιολογικό. Και επειδή δεν χρειάζεται ακόμα πολλή τροφή (καλό για εσάς, αφού το μητρικό γάλα θα κατέβει κανονικά περί τις 2 μέρες μετά τον τοκετό), δεν θα πάρει αμέσως πίσω τα γραμμάρια που έχασε στο μαιευτήριο. Μην ανησυχείτε, όμως, συνήθως μέσα στις πρώτες 10-14 μέρες μετά τη γέννα θα έχει επανέλθει το μωρό σας στο βάρος γέννησής του (ή και παραπάνω).
Ο παιδίατρος θα παρακολουθεί το βάρος του μωρού σας και θα το εξετάζει πολύ συχνά τον πρώτο καιρό, συνήθως στην πρώτη, δεύτερη και τέταρτη εβδομάδα. Φυσικά, το βάρος του μωρού σας μπορείτε να παρακολουθείτε και μόνη σας, ζυγίζοντάς το στο σπίτι.
Τυπικά, τα νεογέννητα παίρνουν από 170 έως 225 γραμμάρια ανά εβδομάδα κατά τους πρώτους 6 μήνες –δηλαδή από 450 έως 900 γραμμάρια ανά μήνα. Μετά τους 4 μήνες περίπου, τα μωρά που τρέφονται με γάλα φόρμουλας θα παίρνουν βάρος λίγο πιο γρήγορα, γιατί το γάλα φόρμουλας έχει περισσότερες θερμίδες από το μητρικό και οι γονείς τείνουν να πιέζουν τα μωρά να πίνουν όλο τους το γάλα, σε αντίθεση με τον θηλασμό που το μωρό σταματά να πίνει όποτε εκείνο θέλει.
Ένας ακόμα καλός δείκτης: Αν το μωρό σας τρέφεται επαρκώς, θα παράγει ούρα περί τις 8-10 φορές την ημέρα και θα κάνει κακά τουλάχιστον 5 φορές την ημέρα αν θηλάζει (θα κάνει λιγότερα κακά αν τρέφεται με γάλα φόρμουλας).
Η εκτόξευση του βάρους του νεογνού
Πολλά μωρά αυξάνουν απότομα το βάρος τους στις 7 με 10 ημέρες μετά την γέννησή τους, και μετά ξανά στις 3 εβδομάδες και στις 6 εβδομάδες. Μην σας κάνει εντύπωση, λοιπόν, αν τις ημέρες εκείνες το λαίμαργο μικρό σας πλασματάκι απαιτήσει περισσότερο γάλα ή αν θηλάζει για περισσότερη ώρα. (Το καλό με τον θηλασμό είναι ότι καθώς πρόκειται για διαδικασία προσφοράς και ζήτησης, όσο περισσότερο θηλάζει το μωρό, τόσο περισσότερο γάλα θα παράγει η μαμά).
Και εκεί που το μωρό σας αρχίζει να μπαίνει σε ένα πρόγραμμα διατροφής και αρχίζετε να βρίσκετε τους ρυθμούς σας, είναι πολύ πιθανό ξαφνικά να αλλάξει πορεία και να δείχνει πως πεινά κάθε μία ώρα! Τι συμβαίνει; Μην ανησυχείτε, το πιθανότερο είναι ότι το μωρό περνά το πρώτο στάδιο ανάπτυξης και σημαντικής αύξησης βάρους (θα περάσει συνολικά 5 τέτοιες φάσεις μέσα στον πρώτο χρόνο).
Μία από τις πιο σημαντικές δουλειές του μωρού κατά τον πρώτο χρόνο είναι να… μεγαλώνει και το πιθανότερο είναι ότι θα έχει τριπλασιάσει το αρχικό του βάρος μέχρι να γίνει ενός έτους.
Τα καλά νέα είναι ότι οι φάσεις αυτές που το μωρό θα δείχνει τρομερά πεινασμένο θα διαρκούν περίπου 1-2 μέρες, οπότε -θεωρητικά- όταν περνούν θα μπαίνετε πάλι σε ένα σχετικό πρόγραμμα.
Πώς θα καταλάβετε ότι το μωρό σας βρίσκεται σε αναπτυξιακό στάδιο:
–Θέλει να τρώει ασταμάτητα. Αν το θηλάζατε κάθε 3 ώρες, τώρα θα θέλει να τρώει κάθε 1 με 2 ώρες. Το οποίο είναι φυσιολογικό και χρήσιμο, καθώς όσο περισσότερο θηλάζει τόσο περισσότερο γάλα θα παράγετε εσείς. Τα μεγαλύτερα μωρά θα αυξήσουν και την κατανάλωση στέρεας τροφής.
–Ξυπνά πιο συχνά τη νύχτα. Ακόμα κι αν είχε αρχίσει να κοιμάται για 5-6 ώρες συνεχόμενα, στο στάδιο αυτό μπορεί να ξυπνά για να φάει ακόμα και ανά 2ωρο. Τα μεγαλύτερα μωρά μπορεί στο στάδιο αυτό να μειώσουν και τις ώρες του μεσημεριανού τους ύπνου.
–Είναι πιο γκρινιάρικο. Ακόμα και στον μαστό θα δυσκολεύεται να ηρεμήσει, δεν θα «πιάνει» καλά, γιατί θα θέλει ακόμα περισσότερο γάλα και η παραγωγή σας μπορεί να μην το καλύπτει. Εξάλλου, και τα ξενύχτια του δεν θα βοηθούν στην διάθεσή του (ούτε στην δική σας).
Τι να κάνετε στο στάδιο αυτό:
Η περίοδος αυτή, κατά την οποία το μωρό θέλει να τρώει διαρκώς, είναι ακόμα πιο εξαντλητική για τη νέα μαμά. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε, πέρα από το να ζητήσετε βοήθεια για τις υπόλοιπες δουλειές του σπιτιού, είναι να ενυδατώνεστε καλά και να ξεκουράζεστε όσο μπορείτε.
Σε κάθε περίπτωση, προσπαθήστε να μην διακόψετε τον θηλασμό τώρα. Μην ανησυχήσετε ότι το μωρό δείχνει τόσο πεινασμένο επειδή δεν του φτάνει το γάλα σας, απλά συνεχίστε να το θηλάζετε όσο μπορείτε.
Κι αν ακόμα ανησυχείτε, παρατηρήστε δύο πράγματα: Τις πάνες του και την πρόσληψη βάρους του. Αν παίρνει βάρος κανονικά και λερώνει 5-6 πάνες την ημέρα, είναι μια χαρά και σύντομα οι μεγάλες πείνες θα περάσουν!
Πόσο βάρος πρέπει να έχει το μωρό μου
Οι καμπύλες ανάπτυξης, οι οποίες βρίσκονται στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού σας, είναι αυτές που θα σας υποδείξουν ποιο είναι φυσιολογικό ύψος και βάρος ανάλογα με την ηλικία του, όπως άλλωστε και ο έλεγχος που θα του κάνει ο παιδίατρός σας. Όσο πιο κοντά στον μέσο όρο της εκατοστιαίας θέσης βρίσκεται το παιδί σας, τόσο πιο φυσιολογικό είναι το βάρος του.
